ЮРИДИК ВА ЖИСМОНИЙ ШАХСЛАРГА СОЛИНАДИГАН СОЛИҚТУРЛАРИ ВА СОЛИҚЛАР БЎЙИЧА ИМТИЁЗЛАР

Тошкент шаҳар маъмурий суди биносида жорий йилнинг 17 май куни судья Юсупов Акрам Абдивахидович ҳамда Судьялар Олий мактаби тингловчилари иштирокида “Юридик ва жисмоний шахсларга солинадиган солиқ турлари ва солиқлар бўйича имтиёзлар” мавзусида давра сухбати ўтказилди.

Судлар солиқ органларининг ҳаракатини (ҳаракатсизлигини) қонунга хилоф деб топиш ҳақидаги ишларни кўришда аризачининг талаби мазкур қонун талабида назарда тутилган, суд томонидан кўрилиши мумкин бўлган низо турига мос келиш ёки келмаслигига аниқлик киритиши керак.

Амалиётда жуда кўплаб ҳолларда аризачилар судга солиқ органларига нисбатан тўғридан-тўғри бирор бир мажбуриятни юклаш ҳақидаги талаб билан мурожаат қилаётган бўлиб, судлар ушбу талабни мазмунан кўриб чиқиб ҳал қилмоқдалар. Ваҳоланки, “мажбурият юклаш ҳақида”ги талаб бўйича ишлар суд томонидан кўрилиши мумкинлиги қонунда назарда тутилмаган.

Жавобгарга нисбатан муайян ҳаракатларни амалга ошириш мажбуриятини юклаш бу аризачининг бузилган ҳуқуқларини тиклаш чораси бўлиб, бундай ҳаракатни амалга ошириш учун МСИЮтКнинг 189-моддаси талаблари бўйича дастлаб жавобгар мансабдор шахснинг  ҳаракатлари (ҳаракатсизлиги) қонунга хилоф деб топилиши керак.

Агар аризачининг талабида солиқ органи мансабдорларининг ҳаракатларини (ҳаракатсизлигини) қонунга хилоф деб топиш ҳақидаги талаб қўйилмасдан туриб, тўғридан-тўғри мажбурият юклаш ҳақида талаб қўйилган бўлса, бундай талаб судга тааллуқли бўлмайди ва бу талаб мазмунан кўриб чиқилиши мумкин эмас. Бундай талаб бўйича ҳал қилув қарори қабул қилинмасдан, МСИЮтКнинг 108-моддаси 1-банди талаблари бўйича иш юритишни тугатиш ҳақида ажрим чиқариш лозим бўлади.